ใหญ่แล้วอดเอา

วันนี้เห็นเพื่อนแชร์เพลง ใหญ่แล้วอดเอา ของ ฟักกลิ้ง ฮีโร่มา เลยเปิด Spotify ฟัง โอ้โห.. รอบแรก น้ำตาซึม .. ในฐานะเด็กเหนือ เด็กเจียงใหม่ ทำงานไกลบ้าน ฟังเสียง คุณสุนทรี เวชานนท์แล้วนึกไปถึงเพลง จรัญ มโนเพชรเก่าๆ คิดถึงบ้าน คิดถึงแม่ขึ้นมาเลย..

ฟังเพลง ใหญ่แล้วอดเอา เกิน ยี่สิบ สามสิบรอบแล้ววันนี้ จนรู้สึกว่า เอาวะ เขียนบล็อก แปลเพลงใหญ่แล้วอดเอา จากภาษาเหนือ ให้เป็นภาษากลาง ให้แม่งเลย ให้สมกับความเด็กละอ่อนเจียงใหม่ ซะหน่อย 😀 ๕ ๕ ๕

เนื้อเพลง.. ใหญ่แล้วอดเอา ฟักกลิ้ง ฮีโร่ Ft. สุนทรี เวชานนท์, MVL & ปู่จ๋าน ลองไมค์ (Prod. By MVL)

* ลุกเจ๊ากิ๋นผักตังป๋าย ลุกขวายจะได้กิ๋นผักตังเก๊า
[ตื่นเช้าได้กินยอดผัก ตื่นสายได้กินก้าน(โคน)ผัก]
กำตี้แม่บอกแม่สอนเจ้า อดเอาใหญ่แล้วเน่อลูกจาย
[คำที่แม่บอกแม่สอนเจ้า อดทนหน่อยโตแล้วนะลูกชาย]
ดำน้ำหื้อมันหันทราย นอนหงายหื้อมันหันฟ้า
[ดำน้ำให้เห็นทราย นอนหงายให้เห็นท้องฟ้า]
วันเดือนเคลื่อนไปไผบ่ถ้า ลูกหล้าใหญ่แล้วหื้ออดเอา
[วันเดือนเคลื่อนไปไม่มีใครรอ ลูกเอ๋ยโตแล้วต้องอดทน]

กึ๊ดถึงต๋อนน้อย ๆ ตอนเฮาล้มลงต้าว
[นึกถึงตอนยังเด็กๆ ตอนเราหกล้ม]
แม่บอกได้เกิดเป๋นคนมันตึงมีเซอะมีง่าว
[แม่บอกเกิดเป็นคนมันมีทั้งโง่ทั้งพลาด]
ล้มแล้วก่อลุกเหียบะใจ่เป๋นเมื่อยเป๋นไข้
[ล้มแล้วก็ลุกเสีย ไม่ใช่เจ็บป่วยเป็นไข้]
เจ็บน้อยก่อ อดเอาเกิดเป๋นลูกบ่าวจะไปไห้
[เจ็บนิดหน่อยก็ต้องอดทน เกิดเป็นลูกผู้ชายอย่าร้องไห้]
จ๋นเฮาใหญ่วันนี้ก่บะเหมือนต๋อนละอ่อน
[จวบจนเราโตขึ้นวันนี้ก็ไม่เหมือนตอนเป็นเด็ก]
 ความเจ็บบะใจ่แค่ต้าวมีแผลถลอกยั่งตะก่อน
[ความเจ็บปวดไม่ใช่แค่หกล้ม มีแผลถลอกเหมือนเมื่อก่อน]
บ้านต้องผ่อนหน่ะ มีแต่หนี้ ปะแต่คนตี้สับปะลี้
[บ้านต่องผ่อน มีแต่หนี้ เจอแต่คนที่โกหกตลบแตลง]
ชีวิตต้องปะแต่คนหัววอก แต่คนขี้จ่ม แต่คนจู้จี้
[ชีวิตต้องเจอแต่คนขี้โกง แต่คนขี้บ่น แต่คนจู้จี้]
แต่ในใจ๋ลูกนี้ก่อยังจ๋ำกำแม่ ว่าลูกเหยคนเฮามันตึงมีดีมีแย่
[แต่ในใจลูกนี้ก็ยังจำคำสอนแม่ ว่าลูกเอ๋ยคนเรามันมีทั้งดีมีทั้งแย่]
นอนสะลีวันใดจะไปลืมสาดลืมแคร่
[นอนเตียงวันไหนอย่าลืมเสื่อลืมแคร่]
ได้นั่งเสลี่ยงซักวันก่อลงเพราะชีวิตคนนั้นมันบะแน่
[ได้นั่งเสลี่ยงสักวันก็ลง เพราะชีวิตคนมันไม่แน่ไม่นอน]
ใส่เกือกแตะก้านว่าสายมันปุ๊ด แต่เฮาก่ยังเหลือตี๋นบะใจ่เป๋นคนตี๋นปุ๊ด
[ใส่รองเท้าแตะแล้วสายมันขาด แต่เราก็ยังเหลือตีน ไม่ใช่เป็นคนตีนขาด]
ลุ๊กขึ้นลูกจายถ้ากึ๊ดจะเตียวก่อไปหื้อสุด
[ลุกขึ้นลูกชาย ถ้าคิดจะเดินก็ต้องไปให้สุด]
ใหญ่แล้วก่ออดเอาก้าแม่สั่งลุยฮาตึงบะหยุดบ่ะ
[โตแล้วต้องอดทน ถ้าแม่สั่งลุยยังไงกูก็ไม่หยุด]

( * )

แม่บอกถ้าลุกเจ๊าได้กิ๋นใส้อั่วจิ้นหมู
[แม่บอกถ้าตื่นเช้าได้กินไส้อั่วเนื้อหมู]
ได้กิ๋นพริกแดงพริกหนุ่ม กิ๋นต๋ำบะหนุนกิ๋นอ่องปู๋
[ได้กินน้ำพริกแดง น้ำพริกหนุ่ม กินตำขนุน กินอ่องปู]
จ๋ำได้ตั้งเมื่อล่ะอ่อนเต๊าใหญ่ ลุ๊กขวายเมื่อใดจ๋ำเป็นได้กิ๋นก้าก้านผักไผ๋ อะ
[จำได้ตั้งแต่เด็กจนโต ตื่นสายเมื่อไหร่ จะได้กินแต่ก้านผักไผ่(ผักแพว)]
 โค๊ะอะหยังปะล้ำปะเหลือ
[โอ้ย! อะไรกันนักกันหนา]
จ๋ำได้สมัยล่ะอ่อนบะซอบง่าวกิ๋นแก๋งบะเขือ
[จำได้สมัยยังเด็ก ไม่ชอบชิบหายตอนกินแกงมะเขือ]
แม่บอกหื้อเลือกเอาจะกิ๋นข้าวนึ่งกับเกลือ
[แม่บอกให้เลือกเอา จะกินข้าวเหนียวกับเกลือ]
แล้วแต่เน่อน้อยเหยหรือจะกิ๋นแก๋งตี้เหลือ
[ก็แล้วแต่นะลูกเหรือจะกินแกงที่เหลือ]
เป๋นกำสอนตี้มันล้ำลึกฝังใจ๋
[เป็นคำสอนที่มันล้ำลึกฝังใจ]
มากึ๊ดถึงคำแม่เมื่อต๋อนชีวิตมันเริ่มบ่อไหว
[มาคิดถึงคำสอนแม่เมื่อตอนชีวีติมันเริ่มไม่ไหว]
ว่าแก๋งบะเขือส้มต๋อนนั้นมันดีกว่าไหน ไหน
 [ว่าแกงมะเขือเทศตอนนั้นมันดีกว่าไหนไหน]
เพราะเอาดอกเบี้ยในธนาคารมาแก๋งกิ๋นบะได้
[เพราะเอาดอกเบี้ยในธนาคารมาแกงกินไม่ได้]
จ๋ำไว้เน่อน้อยเหยใหญ่แล้วไปดีย่อย
[จำไว้นะลูกเอ๋ย โตแล้วอย่าจู้จี้ขี้บ่น]
ถ้าเตวเวยมันจะต้าว ก็ก่อยเตวเน่อไอ่น้อย
[ถ้าเดินเร็วมันจะล้ม ก็ค่อยๆเดินนะลูก]
แม่ขออย่างเดียวท้อได้แต่จะไปถอย
[แม่ขออย่างเดียว ท้อได้แต่อย่าถอย]
ใหญ่แล้วหื้ออดเอาเฮาบะใจ้เด็กเห่อหมอย
[โตแล้วต้องอดทน เราไม่ใช่เด็กเห่อหมอย]

ถ้าอู้ถึงเมื่อตะก่อน ยามเป๋นล่ะอ่อนยอมฮับว่าหลึก
[ถ้าพูดถึงเมื่อก่อน ตอนเป็นเด็กยอมรับว่าดื้อ]
แม่เขอ่านหนังสือหนังหา เพราะว่าแม่กั๋วผญาจะปึก
[แม่บังคับอ่านหนังสือหนังหา เพราะว่าแม่กลัวปัญญาจะทึบ]
บะฮ่ำบะเฮียนวันนี้ถ้าสูใหญ่มาเดียวจะฮู้สึก
[ไม่ร่ำไม่เรียนวันนี้ ถ้าโตขึ้นมาเดี๋ยวจะรู้สึก]
บ่อยากหื้อยะก๋านตุ๊ก แม่อยากหื้อลูกอยู่ในฮ่มตึก
[ไม่อยากให้ทำงานลำบาก แม่อยากให้ลูกอยู่ในร่มตึก]
ยามมืดยามดึกถ้าเล่นในป่าเดียวผีเอาซ่อน
[ยามมืดยอมดึกถ้าเล่นในป่าเดี๋ยวผีจะเอาไปซ่อน]
ไอ่เฮาก่อบ่ฮู้ฟ้านึกว่าในป่ามีโปเกม่อน
[ไอ่เราก็ไม่รู้นึกว่าในป่ามีโปเกม่อน]
ไปเล่นซุ่มมืดในป่า พอสดออกมาโดนแม่ตบง่อน
[ไปเล่นแอบอยู่ในป่า พอโผล่ออกป่ามาโดนแม่ตบท้ายทอย]
เป๋นโกดเป๋นเกียดเป๋นไฮ้เป๋นฮ้อง
[เป็นโกรธ เป็นเกลียด เป็นร้องไห้ฟูมฟาย]
หนีออกบ้านไปเอารถเครื่องฮ่อน
[หนีออกจากบ้าน เอารถมอเตอร์ไซต์ออกไปเที่ยว]
บ่เข้าใจ๋ว่าเป๋นบ่าหยัง แม่ถึงจุถึงดุถึงด่า
[ไม่เข้าใจว่าเป็นอะไร แม่ถึงดุถึงด่า]
ปอได้ใหญ่มาผมจึงฮู้ว่ากำแม่มีก้า
[พอเติบใหญ่มา ผมจึงรู้ว่าคำสอนแม่มีค่า]
ความฮักของแม่ตี้มี มันบ่เปลี่ยนสีเหมือนกับจั๊กก่า
[ความรักของแม่ที่มี มันไม่เปลี่ยนสีเหมือนกับกิ่งก่า]
เป็นเครื่องขัดเกลาจิตใจ๋ เหมือนกบไสไม้ของหมู่สล่า
[เป็นเครื่องขัดเกลาจิตใจ เหมือนกบไสไม้ของหมู่ช่าง]
กำจุ กำสอน กำด่า มันเหมือนเสียงเพี๊ยะตี้แม่ตบง่อน
[คำสอน คำด่า มันเหมือนเสียงเพี๊ยะ ที่แม่ตบท้ายทอย]
เป็นความหวังดีของแม่ แม้มีไม้แซ่มาฟาดขาน่อง
[เป็นความหวังดีของแม่ แม้มีไม้เรียวมาฟาดขา]
มันเจ็บน้อยกว่าปะคนขี้จุ๊ ปะคนกะล่อน
[มันเจ็บน้อยกว่า เจอคนโกหก เจอคนกะล่อน]
ปะคนหัววอก วอกไบ้วอกง่าว อยากหื้อหมู่สูฟังกำไว้เหียพ่อง
[เจอคนขี้โกง โคตรโกง อยากให้พวกมึงฟังคำสอนไว้บ้าง]

 ( * )

** แม่บอกใหญ่แล้วนะลูกบ่าว จะไปไหนก่อได้ขออย่างเดียวจะไปง่าว
[แม่บอกโตแล้วนะลูกชาย จะไปไหนก็ได้ ขออย่างเดียวอย่าโง่]
แม่บอกใจ้ชีวิตอย่าหื้อมันปุ๊ดตืน น้ำลายตั๋วเก่าจ๋ำไว้จะไปลืน
[แม่บอกใช้ชีวิตอย่าให้มันขาดทุน น้ำตายตัวเองจำไว้อย่ากลืน]
แม่บอกอย่าเป๋นคนโวคนเวา ฮู้อะหยังก่อเอาหื้อแต้ จะไปด้น จะไปเดา
[แม่บอกอย่าเป็นคนขี้โม้โอ้อวด รู้อะไรก็ขอให้รู้ลึกรู้จริง อย่ามั่วอย่าเดา]
แม่บอกถ้านั่งไห้จะมีแต่คนสมเพศเฮา ลุกขึ้นมาลูกเหย ใหญ่แล้วหื้ออดเอา
[แม่บอกถ้านั่งร้องไห้จะมีแต่คนสมเพศเรา ลุกขึ้นมาลูกเอ๋ย โตแล้วต้องอดทน]

 ( ** )

จากที่แปลเพลง ใหญ่แล้วอดเอา ภาษากลาง ตามข้างบนแล้วนั้น มีสำวน สุภาษิตภาคเหนือน่าสนใจอยู่สอง สุภาษิต อย่างเช่น

ลุกเจ๊ากิ๋นผักตังป๋าย ลุกขวายจะได้กิ๋นผักตังเก๊า

ตื่นเช้าได้กินยอดผัก ตื่นสายจะได้ก้านผัก ก็ตรงตัวเหมือนเปรียบเทียบว่าตื่นก่อนได้เปรียบ ได้ของดีกว่า

ดำน้ำหื้อมันหันทราย นอนหงายหื้อมันหันฟ้า

ดำน้ำให้เห็นทราย นอนหงายให้เห็นท้องฟ้า แปลว่า ทำอะไรต้องทำให้สุด รู้อะไรต้องรู้ลึก รู้จริง